Burgers vullen staatskas, maar mogen niet het zoet

Het gaat goed met de BV Nederland. Er is een meevaller van €2,9 miljard. Vooral door fors hogere belastinginkomsten. Het navrante is dat de burger de verbetering niet merkt in zijn portemonnee.

Door Bert de Jong

Als rupsje-nooit-genoeg haalt de Belastingdienst veel meer geld binnen dan verwacht. Daarom gaat het goed met ’s rijks schatkist, maar biedt het huishoudboekje van de Nederlandse burgers amper extra ruimte. Ook de komende jaren niet, waarschuwen de rekenmeesters van het Centraal Planbureau. Voor de hele komende kabinetsperiode (2017-2021) rekent het CPB nu met 0,2 procent extra koopkracht.

Het wordt hoog tijd dat arbeid minder wordt belast, zegt professor Barbara Baarsma in Heerenveen. Als kroonlid van de Sociaal Economische Raad is zij onafhankelijk adviseur van de regering. Dit zou pas echt een aanjager van de economie zijn. Werknemers hebben zo meer te besteden, werkgevers hebben minder lasten en dus meer winst.

Ze ziet het al gebeuren. De meevaller van €2,9 miljard op de rijksbegroting van 2016 is prooi van de politici die onderhandelen over een nieuw kabinet. Het geld wordt met liefde ingezet voor extra zorg, voor onderwijs, voor defensie, voor klimaatdoelstellingen. Aflossing van de €481 miljard aan Nederlandse staatsschuld zou overigens ook kunnen, maar voor politici is dat niet sexy.

Geen cadeautjes

,,De miljardenmeevaller moeten we juist niet gebruiken om cadeautjes weg te geven’’, beklemtoont Baarsma. In haar genen zit Friese nuchterheid en zuinigheid. Haar voorouders leefden in Zwaagwesteinde. Veel beter is het volgens haar om te investeren in het verbeteren van de structuur van de economie. Het is nu de tijd om belangrijke hervormingen door te vuren, zodat ,,mensen zich rijker zullen gaan voelen’’.

Nederland is doorgeschoten als het gaat om het grote verschil tussen het bruto verdiende loon en wat er netto overblijft. Het is de loonheffing en de sociale premies, maar ook de verplichte lasten voor pensioen en zorgkosten. Het pijnlijke is dat het vrij besteedbaar inkomen niet vooruit gaat. De koopkracht blijft volgens het CPB in 2017 hangen rond 0. In 2016 was er kunstmatig een gemiddelde plus van 2,6 procent, doordat er €5 miljard in lastenverlichting was gepompt om de kiezers gunstig te stemmen.

Bij alle economische voorspoed door een betere export en lagere werkloosheid blijft de consumptie van huishoudens volgens Baarsma ,,een heikel punt’’. ,,De Belgen en Duitsers doen het veel beter dan wij.’’ Het zou volgens haar zaak zijn om de lasten op arbeid omlaag te brengen en de verplichte uitgaven voor pensioen en zorg te beperken. Ze waarschuwt: ,,Als we niet oppassen bedragen in 2040 alleen de zorgkosten een kwart van het nationaal inkomen.’’

Hogere belastinginkomsten

Er is sprake van een forse toename aan belastinginkomsten. De Belastingdienst heeft in 2016 maar liefst €17 miljard extra opgehaald. De inkomsten uit loon- en inkomstenbelasting plusten €7 miljard, De bedrijven droegen €5 miljard extra aan vennootschapsbelasting af. En voorts werd er €4 miljard extra aan btw afgedragen en nog €1 miljard aan overige belastingen geïncasseerd.

Het jubelen is al begonnen. Maar ook CPB-directeur Laura van Geest waarschuwt om niet te snel extra miljarden uit te geven. En net als Baarsma bepleit zij om de middelen in te zetten om een begin te maken met hervormingen van de arbeidsmarkt, het belastingstelsel en de pensioenen.

Hoe langer de kabinetsformatie duurt, hoe beter het is voor ’s lands schatkist. Het is de beste garantie dat er niet extra miljoenen of miljarden euro’s worden uitgegeven. Het  mooiste voorbeeld is België waar de kabinetsformatie in 2010 en 2011 maar liefst 541 dagen duurde. Ondanks de crisis ging het met ’s lands welvaren goed, omdat er zuinig werd geregeerd.

Geen feestje

De belastingmeevaller van €17 miljard lijkt vreemd genoeg uit de lucht komen vallen. Want eerder zette de bewierookte minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem nog het meest sombere gezicht op en beloofde hij dat de begroting voor het komende jaar ,,geen feestje zou worden’’. Het begrotingstekort zou nauwelijks nog verder omlaag gaan door de €3 miljard lagere gasopbrengsten.

Hoogste tijd om de in 2015 als crisis-maatregel ingevoerde btw-verhoging ongedaan te maken, zo lijkt het. Het kabinet bezwoer destijds dat de verhoging van 19 naar 21 procent tijdelijk van aard zou zijn en alleen omdat dit de eenvoudigste manier was om het begrotingstekort snel weg te werken. De maatregel brengt jaarlijks €4 miljard extra in de schatkist. Voor een gemiddeld huishouden een post van €330.

De stap naar 21 procent past in het uniformeren van het btw-tarief in de Europese Unie. De meeste landen zitten op eenzelfde belastingheffing.  Het zou ook onverstandig zijn, vindt Baarsma, hoogleraar en directeur Kennisontwikkeling bij Rabobank. Zij pleit ervoor om deze miljarden in te zetten voor lagere lasten op arbeid. ,,Zo kan de in ons land zo grote wig tussen bruto en netto kleiner worden gemaakt. Voor de economie is dat veel beter. En echt, hierdoor voelen de mensen zich echt rijker.’’

Laatst gewijzigd op 24-03-2017 om 10:45 uur




Meer Economie

Ambassadeur Fries toerisme gooit handdoek in de ring

De promotie van Fryslân krijgt een gevoelig verlies. Albert Hendriks, al decennia de ambassadeur van het Friese toerisme, trekt de stekker uit de uitgeverij van kleurrijke magazines in vier talen in een oplage van 1 miljoen exemplaren. Hij is de tegenwerking van de provincie zat.

Door Bert de Jong
 
 
 

Met Dairy Valley wil Fryslân weer naar de zuiveltop

Fryslân is het land van zuivel. De wereld smult van de melk van de 280.000 Friese koeien. Voortaan heet Fryslân Dairy Valley. Om zo voorbeeld voor de wereld te zijn met de meest duurzame en innovatieve zuivelketen. Kennis is het kapitaal, in plaats van koeien.

Door Bert de Jong

Dure rekening voor boeren: 200.000 koeien naar slacht

Nederland telt in 2016 1,7 miljoen melkkoeien. In een paar jaar tijd moeten het er bijna 200.000 minder zijn. Het kan best, want dit aantal is er sinds 2011 ook bijgekomen. Melkveehouders dachten met een snelle groei volop te profiteren van de afschaffing van de melkquotering. De tomeloze investeringsdrift komt ze nu duur te staan. Boeren moeten bloeden. Opnieuw, maar het is ook eigen schuld.

Door Bert de Jong
 
 

Friese zuivel levert geld voor weidevogels

Friese boeren laten zien dat het anders kan. Met Weide Weelde, een nieuw merk voor zuivel met een eigen smoel en met de trots van de boer. En ook met de weelde uit de weide, waar de koeien lopen en de weidevogels kansen krijgen.

Door Bert de Jong
 

Marktwerking veroorzaakt groot drama in zorg

Marktwerking in de zorg is een ramp. Wie kan nog met droge ogen verklaren dat de regen aan faillissementen in het taxivervoer de zegen is van marktwerking? De offers voor lagere zorgkosten zijn inmiddels erg groot.

Door Bert de Jong
 
 

Friesland Bank let niet op: vermogen jonge erfgenaam foetsie

Friesland Bank is schuldig aan het verkwisten van een miljoenenerfenis. Alle alarmbellen hadden moet afgaan, maar binnen een seconde stond het geld bij het omstreden vastgoedfonds Reggehuys. De fraudeurs moeten de cel in, nadat eerder Friesland Bank is veroordeeld om €4 miljoen te betalen.

Door Bert de Jong
 

Meeste Nederlandse goud en zilver eerst langs Joure

Alle gouden en zilveren sieraden in Nederland moeten langs Joure. Bij Edelmetaal Waarborg in Joure krijgen de meeste edelmetalen voorwerpen een bij wet verplicht keurteken. De enige concurrent, Waarborg Holland in Gouda, is failliet, maar maakt een doorstart.

Door Bert de Jong
 

Eureka: provincie doet wat banken minder doen

Als banken de rol niet vervullen voor bedrijfskredieten, dan doet de provincie Fryslân het wel. De Vestigingsregeling moet bedrijven naar Fryslân lokken en vooral banen creëren. Dutch Steel in Leeuwarden is de eerste in de rij.

Door Bert de Jong
 

Stilte in de straten: nog veel winkels volgen

Naar verwachting blijven er 70.000 van de 170.000 winkels over. Het gaat maar door. Wat is dat toch? Winkelketens als V&D en DA onderuit en toch schijnt het beter te gaan met de detailhandel. Er is iets anders aan de hand: halve waarheden over kopende consumenten en de macht van roofridders.

Door Bert de Jong
 

Gaswinning voorkomt krimp Friese economie

Friesland staat stijf onderaan. De economische groei is er het laagst van alle provincies: slechts 0,3 procent. Gaswinning is de redder. Anders is er sprake van krimp. Flevoland is de topper dankzij autolease.

Door De Redactie
 
 

De Friese arbeidsmarkt ontspoort

Zo er Friese banen zijn, dan zijn er niet de goede mensen. In de komende tien, twintig jaar raakt de verhouding tussen opleidingsniveau en eisen in vacatures zoek.

Door De Redactie
 
 

Waar is PvdA? Vakbond FNV balt vuist

De kwaliteit van de arbeid staat sterk onder druk. Vakbond FNV mist bondgenoten om het tij te keren en vreest de kloof met PvdA. Of toch, FNV-voorzitter Ton Heerts balt de vuist, op Friese grond.

Door Bert de Jong
 

Melkveehouders: het is Noord tegen Zuid

UPDATE Melkveehouders in het Noorden eisen de ruimte op om meer melk te produceren. Ze hebben de grond en kunnen de mest kwijt. ,,Het zijn hectische tijden.'' Zeker nu de melkprijs onder de kritische grens van 30 cent per kilo zit.

Door Bert de Jong
 

Btw is melkkoe en straft lezers

Stel, het btw-tarief voor veel leuke zaken komt in 2016 op 21 procent. Dan is cultuur in Nederland duur. Van elk boek van een tientje verdwijnt dan €2,10 in de staatskas. Kranten worden ook fors duurder.

Door Bert de Jong
 

DNB bepleit een Friesland Bank

Tot 2012 was er Friesland Bank. De bank was de krent in de brij. En ook was er tot 2009 de bank DSB, van Dirk Scheringa. Door ingrijpen van De Nederlandsche Bank (DNB) zijn ze er niet meer. Opvallend, in 2015 bepleit DNB meer diversiteit. Een bank als Friesland Bank.

Door Bert de Jong

Stichting met volle buidel groter in kranten

Er is in Friesland veel geld voor bedrijven. De stichting FB Oranjewoud heeft de buidel vol. Bedoeld voor participaties. Zo doet de stichting wat eerder Friesland Bank deed: vol in risicovolle participaties en deelnemingen. Het belang in NDC Mediagroep is vergroot tot 83 procent.

Door Bert de Jong
 

Hoe de fiscus uit Friesland verdwijnt

UPDATE: Het Friese provinciebestuur maakt zich zorgen over de toekomst van de Belastingdienst in Leeuwarden. Voor de Leeuwarder gemeenteraad was al eerder de maat vol. Het belang van het werk van de Belastingdienst in Friesland is steeds minder geworden. De kern is al uit de provincie verdwenen.

 

Door Bert de Jong
 

Friese strijder wast banken de oren

Hoe is de macht van banken te breken? Dit is de kernvraag voor de Tweede Kamer in de zoektocht naar een oplossing voor ondernemers die in de wurggreep van banken zijn gekomen. Oud-bankier Folkert Fennema uit Goutum wijst ze de weg.

Door Bert de Jong
 

Kantorenoverschot: sloop of wonen

UPDATE: Leeuwarden heeft tien keer te veel aan kantoren beschikbaar. Landelijk is maar liefst eenderde van alle kantoren overbodig. Ze kunnen gesloopt. Of in het beste geval worden verbouwd tot woningen.

Door Bert de Jong
 
 

Nieuwe Nederlandse melkplas; boeren in de knel

De droom van melkveehouders is uiteengespat. De inhaalslag als zuivelland is een harde confrontatie. Boeren raken financieel in de knel. Klap op de vuurpijl: er is nieuwe overproductie. De zuivelfabrieken kunnen het niet aan.

Door Bert de Jong
 
 
Pagina 1 van 1