Zonder aardgas doet Friese economie het beter

Zonder aardgas presteert de Friese economie beter. Al staat de provincie ook dan stijf onderaan. Het herstel is minder groot dan elders.

Het Friese gas is van iedereen, het profijt ligt niet in Fryslân, dus is het niet juist om het aan de Friese economie toe te rekenen. Dit komt ook beter uit, want zo heeft de provincie Fryslân een economische groei van 1,6 procent in 2015. Zou het gas wel meegerekend worden in de cijfers, dan is er een kleine groei van 0,5 procent.

Het gaat mondjesmaat, maar het economisch wel en wee gaat in stapjes vooruit. Alleen zijn de stappen in de rest van het land groter. Dus wordt de achterstand van Fryslân ten opzichte van andere provincies groter. Vooral in de Randstad gaat het beter. Noord-Holland, Utrecht en Flevoland kenden in 2015 met 2,7 procent de grootste economische groei. Hier presteren vooral de zakelijke dienstverlening en ict beter. 

Actieplan

Het Friese provinciebestuur ziet al langer de economische problematiek. Net is er een actieplan van kracht geworden waarbij de provincie €366 miljoen inzet om de Friese economie een slinger te geven.

Er wordt zo werk gemaakt. De werkgelegenheid in Fryslân krijgt de komende jaren de hoogste prioriteit. Er is alle reden voor: de Friese werkloosheid loopt maar heel langzaam terug.

Het herstel van de Friese economie is broos. De zwaarste naoorlogse economische crisis eist zijn tol. Na de krimpjaren 2012 tot en met 2014 is er nu sprake van een lichte groei.

Ambities

Het Friese provinciebestuur heeft grotere ambities. Daarom wordt in het economisch beleidsplan ‘Wurkje mei Fryslân’ een lans gebroken voor versterking van het midden- en kleinbedrijf. ,,Wij willen het midden- en kleinbedrijf in staat stellen om te excelleren’’, zegt verantwoordelijk gedeputeerde Sander de Rouwe.

Er is weliswaar trots over het ondernemersklimaat in Friesland, maar geen tevredenheid. Het Friese provinciebestuur pakt de koe daarom bij de horens. Er wordt meer inzet geleverd om het midden- en kleinbedrijf te faciliteren en er komt meer nadruk op het lokken van bedrijven naar Fryslân. 

Niet goed genoeg

Er is geloof in de eigen kracht van de Friese economie, maar de cijfers spreken ook. Op een aantal lijstjes scoort Friesland niet goed genoeg. Commissaris der koning John Jorritsma loopt zich het vuur uit de sloffen om in binnen- en buitenland deuren voor Friese bedrijven te openen, maar duidelijk is dat er op het gebied van internationaal ondernemen nog veel valt te winnen.

Wat betreft export blijft Fryslân achter op het landelijk gemiddelde. Dat is een mild oordeel, want feitelijk zit Fryslân in de achterhoede. Samen met Drenthe, Flevoland en Zeeland neemt Fryslân nog geen 7 procent van de Nederlandse exportwaarde voor zijn rekening.  Uit onderzoek blijkt dat er veel meer kansen liggen, maar die blijven nu nog onbenut.

Met een kritische blik is de constatering ook dat Fryslân onvoldoende scoort op zaken als innovatie, organiserend vermogen en export. Het feit dat het bedrijfsleven amper grote spelers heeft, is een nadeel. Er is bovendien relatief veel MKB verspreid over de hele provincie. Een groot deel van deze ondernemers heeft er moeite mee om samenwerking te vinden met bijvoorbeeld andere bedrijven of met kennisinstellingen.

Afhankelijk

Het gaat in Fryslân voorts mis door de grote afhankelijkheid van de commerciële dienstverlening. Deze was heel lang goed voor 40 procent van de economische waarde. Daar is de laatste jaren echter sprake van een grote kaalslag. Voorheen was de positive van onder andere ING, Aegon, Rabobank en Achmea manifest.

Groot is ook de positie van onderwijs en zorg in de Friese economie, goed voor bijna 30 procent van de economische waarde. Maar ook hier vallen grote klappen.

Industrie is de gangmaker voor het herstel. De provincie Noord-Brabant is er een mooi voorbeeld van.  Ook in Groningen schraagt de nijverheid de economie. Het effect is ook merkbaar. In Groningen is nijverheid goed voor maar liefst de helft van de economische waarde.  In Fryslân is het maar een kwart.

Versluiering

De aardgaswinning heeft jarenlang de werkelijkheid versluierd. Hierdoor is er sprake van  een lelijke vertekening in de economische groeicijfers. Lang kon Groningen zo meekomen in de top en voor Fryslân was er eveneens een beter aanzien.

Maar neem de cijfers van 2015 van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De provincie Groningen toont door de sterke afname van de aardgasproductie een economische krimp van 5,5 procent. En Fryslân heeft daarna de kleinste plus: 0,5 procent. De Nederlandse economische groei (2 procent in 2015) als geheel wordt door de aardgasbeperking 0,4 procentpunt gedrukt.

Laatst gewijzigd op 21-04-2016 om 11:33 uur