Subsidie stroomt voor zeldzame kip en Friese roodbont

Voor een enkele kip en een zeldzame Friese roodbonte koe wordt veel geld uitgetrokken. Het is hard nodig, want de vergrijzing slaat toe. Voor de redding krijgt de Stichting Zeldzame Huisdierrassen extra rijksgeld.

Door De Redactie

Het draait allemaal om de Uilebaard, de Kraaikop en het Friese hoen. Het zijn 3 van de 21 zeldzame hoendersoorten waarover de Stichting Zeldzame Huisdierrassen zich druk maakt. Oude rassen mogen niet uitsterven. Maar het houden ervan kost meer geld dan het oplevert en vergrijzing ligt op de loer.

Met name de pluimveerassen (kippen, eenden en duiven) en de zeldzame schapen- en geitenrassen staan onder druk. In de pluimveesector is 79 procent van de fokkers sterk tot zeer sterk vergrijsd, in de schapen- en geitensector is dat 67 procent.

Liefhebber

Zeldzame rassen moeten het hebben van de ware liefhebber. Het is een hobby die meer geld kost dan het oplevert. Het ministerie van economische zaken liet Bureau Bartels alle bedreigingen op een rijtje zetten. De 39 ras- en stamboekorganisaties rapporteerden dat 83 procent van de leden de (voer)kosten niet kan wegstrepen tegen de opbrengsten. 

Instandhouding van zeldzame rassen is een zaak van nationaal belang. Door het voortdurende accent op productie ontstond er in Nederland een genetische erosie; een sterke verschraling in de diversiteit van dierenrassen.

Blaarkop

Neem de melkveehouderij. Daar werd het ras Holstein-Friesian sterk dominant vanwege de hoge melkproductie. Het Fries roodbont, de Groninger blaarkop en het Lakenvelder rund kwamen in de verdrukking. 

Dat is niet alleen jammer, maar ook riskant. Dominante rassen worden steeds kwetsbaarder voor dierziekten en genetische problemen.

Een genenpool van oude zeldzame rassen kan als zekerheidsstelling fungeren voor de reguliere veeteelt en melkveehouderij. Het Centrum voor Genetische Bronnen Nederland (CGN) heeft alle rassen op een rijtje. Dieren die extreem kwetsbaar zijn worden opgeslagen in een genenbank, diepgevroren in vloeibare stikstof.

Legkip

In de pluimveesector is het Friese hoender een bekende. Hij kan goed vliegen maar is schrikachtig van aard. Het Friese hoen legt veel eieren met weinig voer. In de jaren dertig maakte hij naam als legkip van het Noorden. In Engeland noemden ze hem ‘every day layers’; iedere dag leggers.

Het ras kwam na 1900 in zwaar weer omdat andere soorten meer en grotere eieren legden. Bovendien hadden die meer vlees op de botten, voor in de pan. 

In januari 1922 werd De Fryske Hinneklub opgericht om het Friese hoen te redden. Sinds 1996 heeft de Friese Hoender Club een fokstation in het Bos van Ypey. In 2007 werd een tweede fokstation geopend bij Zorgboerderij It Griene Nêst in Sumar.

Op en neer

Het gaat op en neer met het ledental van de club. In de zeventiger jaren waren er zo weinig dat er soms geen ledenvergadering meer werd uitgeschreven. Tegenwoordig zit het aantal in de lift.

De Friese Hoender Club heeft 230 leden, van wie 70 procent in Friesland woont. Op de fokkerslijst staan tien fokkers waar nog broedeieren of Friese hoenders te bekomen zijn.

Fries roodbont

Nog zo’n zeldzaam ras is het Friese roodbont. Een vriendelijke koe die in de Middeleeuwen standaard was in de Hollandse weilanden. Veepest en overstromingen vaagden rond 1750 driekwart van de veestapel weg. Vanuit Denemarken en Duitsland deden zwartbonte runderen hun intrede.

In 1957 zag de vereniging Fokkers van Roodbont Fries Stamboekvee het licht. In het stamboek stonden nog 2500 roodbonten ingeschreven. Kort voor de eeuwwisseling waren het er zeventien.

Draagmoeders

Volgens de laatst bekende telling op 31 december 2014 zijn er 565 Friese roodbonte koeien over. Ze staan bij dertig veehouders en dertig hobbyboeren. Van vijftig stieren is sperma ingevroren bij de genenbank in Wageningen.

Via embryotransplantatie bij draagmoeders op de Dairy Campus in Leeuwarden moet het aantal groeien. In december liepen er dank zij die nieuwe techniek zeven nieuwe Friese kalveren rond. Pas bij een aantal van 1500 is het Friese roodbont uit de gevarenzone.

Nieuw geld

De Stichting Zeldzame Huisdierrassen (SZH) helpt sinds 2008 met de fokkerij, het vermarkten en fondsenwerving van alle zeventig zeldzame huisdierrassen. Een rijkssubsidie van €200.000 werd dit jaar afgebouwd tot €80.000. 

Het is te weinig om al het goede werk te doen, concludeert Bureau Bartels. Staatssecretaris Martijn van Dam trekt dit jaar €40.000 extra uit, zodat de SZH actief op zoek kan naar nieuw geld en samenwerking met andere partijen. 

Ras van het Jaar

Jaarlijks roept de SZH een zeldzaam huisdierras uit tot Ras van het Jaar.

2011: Krombek- en Witborsteend.

2012: Gouwenaar (konijn).

2013: Hollandse Herder.

2014: Groninger Blaarkop.

2015: Veluws Heideschaap.

2016: Bonte Geit.

Laatst gewijzigd op 08-02-2016 om 17:56 uur




Meer Gezond en Groen

Groene tuin is goed voor mens, dier en planeet

De gemeente Leeuwarden stimuleert de inwoners met subsidie een groenere stad te maken. Bij woningen zie je tegenwoordig vooral tegels en stenen. Maar al die stenen zijn slecht voor mens, dier en planeet. Operatie Steenbreek doet er wat aan, ook in Leeuwarden.

Door André Keikes
 
 
 

Tieners en arts helpen ouderen eenzaamheid te verdringen met app

Een heitje voor een karweitje, maar dan als moderne Yoho-app. Huisarts Karin Groeneveld (47) uit Lemmer bedacht 'Young helps old': tieners helpen ouderen bij kleine klusjes: zij verdienen wat bij en ouderen krijgen hulp. En gezelschap. Haar idee van een app werd uitgeroepen tot Beste Zorgidee 2016. ,,Eenzaamheid kan mensen echt ziek maken.” 

Door Karin de Mik
 

Meldingsplicht voor hazenpest

De hazenpest is terug. Artsen krijgen op gezag van de minister van volksgezondheid een meldingsplicht. Dit moet verspreiding van de ziekte in beeld brengen. 

Door De Redactie
 

Han Olff: ’Voedselweb Waddenzee brokkelt af’  

Han Olff, hoogleraar ecologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, maakt zich grote zorgen over het voedselweb in de Waddenzee. Dat is in verval. Zeegrasvelden en mosselbanken zijn verdwenen. Net als grote zeevissen als kabeljauw en wijting. Zijn oplossing: visserij, delfstofwinning en havenactiviteiten beperken.  

Door Karin de Mik
 
 

Boeren in de etalage van de samenleving

De harde kritiek van burgers op de kaalslag van het Friese platteland kon niet uitblijven na de ongebreidelde groei van de melkplas en bijbehorende meststroom door het verdwijnen van het melkquotum. Vooralsnog reageren boeren op ouderwets defensieve wijze.

Door Nico Hylkema
 
 

Meer soorten vis in Friese wateren

Vissen houden van planten. Waar het riet mag ruisen en de waterlelies mogen bloeien, daar zijn de vissen in de Friese wateren. Er is daar duidelijk herstel van de visstand.

Door De Redactie
 

Hoe een legkip te redden

Dierenactiviste Jacqueline Verschuren redt legkippen uit de bio-industrie. Op haar erf in Twijzelerheide scharrelen ze rond. Ze zijn vrijgekocht.

Door Karin de Mik

Fries heeft het meeste gras per inwoner

Friezen hebben de meeste landbouwgrond om zich heen. Om precies te zijn 4000 vierkante meter per inwoner; een half voetbalveld groot. Alleen de Drenten en de Zeeuwen komen er bij in de buurt.

Door De Redactie
 
 

Fryslân met dwangsom op de knieën om kievitseieren

Hoogste tijd dat het afgelopen is met die altijd lastige Friezen, denken ze in Den Haag. Armanda Stuiver is geëerd als vindster van het eerste Friese kievitsei in 2016, maar nu wordt paal en perk gesteld. Met een dwangsom moet de vogelwachtersbond BFVW buigen. 

Door De Redactie
 

De grootverdieners in Friese zorg: MCL aan de top

Exact 1107 topbestuurders in de publieke en semipublieke sector verdienen meer dan de wettelijke norm. Onder hen zijn 26 Friezen. Met name de zieken- en ouderenzorg blijkt goed betaald. Even huiveren over wat ze in Friesland toucheren. Lees en reken mee in de lange lijst.

Door De Redactie
 

Opnieuw op de bres voor het Wad, maar anders

De Waddenvereniging viert feest. De natuurorganisatie staat stil bij het vijftigjarig bestaan. Van felle strijd naar consensus met bewoners. En een opdracht: de Waddenzee is als biosfeerregio onvoldoende benut, stelt Andrée van Es. 

Door Karin de Mik
 
 
 

Eerste ei? Fries actieplan voor nood weidevogels

Het gaat slecht met de weidevogels. In twintig jaar tijd zijn er de helft minder grutto's en kieviten. Er is Friese ambitie voor een grote omslag. Of het eerste kievitsei nou geraapt wordt of niet. Die discussie leidt af van de nood onder weidevogels.

Door Bert de Jong
 

Veel katten zijn moordenaars

In Friesland worden jaarlijks 1820 zwerfkatten gevangen. Een veelvoud ervan zwerft ongezien rond in steden en op landerijen. Het advies: alle katten verplicht castreren. Anders is er geen houden aan.

Door De Redactie
 

Zomer 2015: daar is de hittegolf

Zaterdag 4 juli: de hittegolf in Nederland is officieel. Een hittegolf: voor velen een zucht van verlichting: eindelijk zomer. Voor anderen zuchten. Het is een gevolg van extra broeikasgassen als CO2.

Door De Redactie

Friesland is aan zet voor beperking CO2

De Nederlandse staat doet veel te weinig om het klimaatprobleem te verminderen. In plaats van met 17 procent moet de uitstoot van broeikasgassen met 25 procent terug in 2020. Friesland kan niet achterover leunen. Het klimaatakkoord van Parijs verplicht.

Door Nico Hylkema
 

Op weg naar andere Friese zorg

De droom wordt werkelijkheid. Het Leeuwarder ziekenhuis MCL wordt hét topziekenhuis van Friesland voor de specialistische zorg. Een miljoeneninvestering in 2016 is de volgende stap op weg naar andere Friese zorg.

Door Bert de Jong
 

De beste aarde van het land

Het nieuws anno 2015 is een alarmerend lange rij berichten over milieuvervuiling, klimaatverandering, dubieus gedrag van multinationals en politici die het ook niet meer weten. Wat moet je als machteloze burger? Dan ga je moestuinieren.

Door André Keikes
 
 
 
 
Pagina 1 van 1