Miljoenenproject bij Jorwert: een nieuw klooster

Een voetpad brengt de moderne pelgrims van het nieuwe klooster naar Jorwert, want daar blijft de tempel. Maar een vervallen boerderij buiten het dorp wordt de plek voor bezinning. De droom van dominee Hinne Wagenaar krijgt gestalte in Nij Kleaster.

Vanaf de boerderij is in de verte de kerktoren van Jorwert te zien, hemelsbreed een kilometer. Ds. Hinne Wagenaar (55) werd er in 2012 predikant van de kerkelijke gemeente Westerwird, (Jorwert, Jellum-Bears, Weidum en Mantgum). De kerk werd een van de bijna honderd pioniersplekken van de protestantse kerk in Nederland. Een plek waar nieuwe vormen van kerkzijn in een steeds verder geseculariseerde maatschappij gestalte krijgen. Mede bedoeld voor kerkverlaters en mensen zonder kerkelijke achtergrond.

Wagenaar noemde zijn plek Nijkleaster. ,,Er is veel behoefte om bezig te zijn met zingeving, geloof en spiritualiteit”, zegt hij. Samen met zijn vrouw Sietske Visser hield hij vieringen in de dorpskerk en elke woensdag werden er “pelgrimswandelingen” (kleasterkuier) georganiseerd, waarbij mensen na een meditatie in stilte door het landschap wandelden. Na afloop was er een maaltijd in dorpskroeg van Jorwert. Het was een succes: de afgelopen jaren kwamen er honderden moderne pelgrims op af. ,,Kerk, kroeg, klooster”, was het motto. Want dat was Wagenaars wens: een protestants klooster, een concrete plek waar mensen zich in alle rust kunnen terugtrekken en op adem kunnen komen. 

Die plek voor een protestants klooster is er nu, al zullen de eerste bewoners er pas in 2020 neerstrijken in de nu nog oude, vervallen monumentale kop-hals-rompboerderij even buiten Hilaard. De verbouw van de boerderij, die een kloostergang krijgt, en de woningen is begroot op tussen de 3,5 miljoen en 4 miljoen euro. Geldschieters worden gezocht: kerkelijke gemeenten, parochies, fondsen en reguliere (restauratie) subsidies. Eind oktober verschijnt er een bidbook en er komt een landelijke wervingsactie. Stichtingsvoorzitter Henk Kroes: ,,We hoeven zelf geen gebouw, we zoeken financiële partners.” 

Celibaat 

Een smal betonweggetje voert naar het toekomstige klooster. Een jaar geleden woonde hier een boer. Sommige ruiten zijn kapot. Binnen onder de oude, houten binten lichtten Wagenaar en Henk Kroes (voorzitter van de Stichting Nijkleaster en oud-Elfstedenvoorzitter) de plannen toe. Er worden twaalf gastenverblijven buiten op het erf gebouwd en twaalf woningen voor toekomstige vaste bewoners. Er komt een moestuin, mogelijk ook een kapel. Wagenaar: ,,Dit moet een plek van plezier, regelmaat en gebed worden. Geen vormingscentrum waar af en toe wat gebeurt, maar een geloofsgemeenschap. Een soort woongroep, die twee keer per dag een ochtend- en avondgebed houdt. Alles moet nog vorm krijgen. En nee, geen celibaat.”

Zelf gaat Wagenaar er ook wonen. Een aan te leggen wandelpad, door het weiland, brengt de moderne pelgrims naar Jorwert. Om de weidevogels in het vogelbroedseizoen rust te gunnen wordt er ook een vaart gegraven, zodat het klooster ook per boot bereikbaar wordt. ,,We blijven Nijkleaster-Jorwert heten,” onderstreept Wagenaar. ,,De kerk van Jorwert blijft de tempel van Nijkleaster.” Het mooie van de plek is dat er vermoedelijk in de dertiende eeuw ook al een (rooms-katholiek) klooster, Westerwird geheten, moet hebben gestaan. Al spreken de historici zich hierover tegen. 

Geen afleiding 

In Jorwert zijn de bewoners verdeeld over het feit dat Nijkleaster niet in het terpdorp zelf komt. Een van de toekomstige bewoners, Jelle Waringa (45) vindt het jammer. ,,Aanvankelijk was daarover teleurstelling, maar doordat we moesten nadenken over een andere plek, kwam dit op ons pad. Ik hou van de ruimte en stilte op deze plek. En je hebt hier geen afleiding. In Jorwert zou je toch misschien even de kroeg inlopen.”

Zo’n twee jaar geleden had Wagenaar een andere boerderij op het oog, pal tegenover het dorpscafé. ,,Kin dat wol yn ús doarp?'', vroeg een deel van de dorpelingen zich af. ,,We waren bang dat we er rekening mee moesten houden tijdens de jaarlijkse kermis of het iepenloftspul'', vertelt Ymkje van der Heide (59) in haar knusse keuken. Haar twee ragdollkatten soezen op een stoel en op tafel sorteert ze haar rond te brengen post. Ze is een van de weinige geboren Jorwerters die nog in het dorp wonen. “Wij hebben niks op de kerk tegen, maar hij moet niet de overhand krijgen.”

Belachelijk

Willem Osinga (84) uit Heeg, die dertig jaar in Jorwert woonde, vindt de protesten “belachelijk”. ,,Wagenaar is zo’n integere, verrekte aardige man. Het dorp schiet zichzelf in de voet.” Oud-voorzitter Douwde de Bildt (65) van Dorpsbelang blikt in zijn woonkamer terug op het proces dat hij begeleidde voor de locatie van het klooster in de dorpskern. Aanvankelijk viel het plan goed. Het ging mis toen enkele dorpelingen lucht kregen van de geplande bouw van zes woningen aan de zuidkant van het dorp, bij het geplande klooster. De Bildt: ,,Volgens het bestemmingsplan mag er alleen aan de noordkant gebouwd worden.” De rapen waren gaar: ,,Dy finen sille op de súdkant bouwe''. Gevloek. ,,Het ging van dik hout zaagt men planken.”

Er volgden nog diverse keukentafelgesprekken, begin vorig jaar. Daaruit bleek dat er onvoldoende steun was. Wagenaar trok zijn plan in. ,,Een plek moet je toekomen”, vindt hij. Dat schrijver Geert Mak zijn vraagtekens zette bij een stiltecentrum middenin het dorp, deed Wagenaars zaak ook geen goed, vermoedt De Bildt. Mak schreef ruim twintig jaar geleden zijn klassieker Hoe God verdween uit Jorwerd, waarin het Friese dorp model stond voor de verdwijnende voorzieningen op het platteland.

Boerin Nina Schaper vindt het ook jammer dat de verbinding met het dorp nu verdwijnt. ,,Maar voor het doel, stilte en rust, is de plek in Hilaard perfect.” Wagenaar: ,,In Jorwert zelf zouden we als klooster meer wisselwerking hebben gehad met de Jorwerters,”, denkt hij. ,,Maar onze nieuwe locatie is meer een plek van retraite. We zijn er blij mee.” 

Laatst gewijzigd op 05-09-2017 om 11:15 uur