Zomeractie bij Omrop om zelfstandigheid

UPDATE: Het stormt in Fryslân. De zelfstandige positie van Omrop Fryslân is in het geding. Het personeel is in verzet. Deze zomer met radio- en televisiespotjes met de slogan 'Us taal, ús Omrop'.

Kom Friezen aan hun eigenheid, het is vragen om moeilijkheden. Ontneem de Friezen hun vlag of taal en het is oorlog. Kom aan de zelfstandigheid van Omrop Fryslân, de eigen medewerkers zijn 'breinroer'.

Juist in deze zomerperiode, waarin Omrop Fryslân met 'Simmer yn Fryslân' een warme band met kijkers en luisteraars onderhoudt, proberen de medewerkers het publiek warm te maken voor behoud van de zelfstandige positie. Het is een opwarmertje voor de finale deze herfst, wanneer de Tweede Kamer oordeelt over het plan voor clustering van de regionale omroepen. 

Een maand lang is het stil gebleven. Na het eerste klaroengeschal met een open brief is het voor de medewerkers even zoeken geweest naar de juiste strijdmethode. Achter de schermen is verder gewerkt. Gedeputeerde Sietske Poepjes heeft een werknemersdelegatie op de koffie gehad, er zijn pogingen gedaan om de politieke partijen in Fryslân wakker te schudden. Zelfs in Den Haag is gelobbyd. En nu worden openlijk de kijkers en luisteraars betrokken in de strijd.

Behoud en versterken

,,Fryslân kin net sûnder selsstannige omrop’’, is de stelling van de medewerkers van Omrop Fryslân. Zij hebben eerder een open brief geschreven waarmee ze oproepen om te strijden voor ,,it behâld en fierder fersterkjen en ferbetterjen fan in selsstannich Omrop Fryslân, dat selsbewust en fol fjoer en faasje de takomst yn kin.’'

Het is de eerste stap, licht Henk te Biesebeek eind mei toe, toen woordvoerder van het personeel. Er is grote vastberadenheid om te vechten voor de eigen positie en daarvoor in de provincie veel medestanders te krijgen. De politiek zal worden bestookt, zoveel is nu al duidelijk. 

Lijnrecht tegen advies

Het personeel van Omrop Fryslân gaat lijnrecht in tegen het advies van ROOS, de koepel van dertien regionale omroepen. Deze heeft aan staatssecretaris Sander Dekker van mediabeleid gerapporteerd om de regionale omroepen hun zelfstandigheid te ontnemen en onder te brengen in clusters.

,,Wy stean mei de rêch tsjin de muorre, wy kinne net oars as no yn aksje te kommen’’, zegt Te Biesebeek. ,,Wy moatte yn it each hâlde dat Omrop Fryslân in bysûndere posysje hat, omdat it hjir fanôf it begjin giet om it yn stân hâlden fan de Fryske taal en kultuur’’, zegt Te Biesebeek.

In felle bewoordingen keren de medewerkers zich tegen het advies, waar de regionale omroepen zich juist unaniem achter geschaard hebben. Ook directeur Jan Koster van Omrop Fryslân. Hij is vice-voorzitter van ROOS.

Koster steunt niettemin de actie van het personeel van Omrop Fryslân. ,,Der is ek gjin konflikt’’, bezweert Te Biesebeek. ,,Mar dit is fansels wol dreech út te lizzen.’'

Het belang van zelfstandigheid is groot, zegt Te Biesebeek. ,,Wy begripe dat der besunige wurde moat, mar mei dit plan binne wy gjin baas mear oer it eigen jild. Wy ha it gefoel dat wy piepele wurde.’’ 

De oproep is in het bijzonder gericht aan de Friese politici. In het prille coalitieakkoord is voor het eerst de positie van een zelfstandig Omrop Fryslân beschreven. ,,It is de polityk dy’t de wearde sjen moat fan in ûnôfhinklik medialânskip yn Fryslân.’’  In dat geval zou de provincie ook met extra geld voor Omrop Fryslân over de brug moeten komen.

Donkere wolken

In 2014 stapelden de donkere wolken zich al op voor Omrop Fryslân. Toen al voerden commissaris van de koning John Jorritsma en gedeputeerde Jannewietske de Vries een lobby voor een bijzondere status voor Omrop Fryslân. Maar het was vergeefs, de Tweede Kamer steunde in meerderheid de plannen van staatssecretaris Sander Dekker.

Een motie van CDA-kamerlid Pieter Heerma om de positie van Omrop Fryslân te waarborgen in de Mediawet kreeg nog wel steun. Maar feitelijk is deze motie boterzacht. Door te hameren op de eigenheid van een Friese redactie, maar de bedrijfsvoering te centraliseren en efficiënter te maken, is voor elke politicus een ontwijk gevonden. Het Friese CDA neigt daar al toe.

Het zoeken naar alternatieven is noodzaak, vindt het personeel. Samenwerking met andere Friese media zou een optie kunnen zijn, bevestigt Te Biesebeek.

'Friezen willen niet samenwerken'

Uit andere hoek klinkt een heel ander geluid. Hoofdredacteur Pieter Sijpersma van Dagblad van het Noorden waarschuwt de regionale omroepen in Groningen en Drenthe voor vergaande samenwerking met Omrop Fryslân. ,,Friezen willen graag samenwerken, maar niet met anderen’’, zegt Sijpersma bij RTV Noord.

Sijpersma zegt problemen te zien. ,,In Friesland is een enorme drang om de baas te zijn, men hangt zo aan zelfstandigheid en dan knalt het. Ik zou willen zeggen, collega’s pas op uw zaak.’' En nog wat olie op het vuur: ,,Friezen zetten zonder schroom het eigen belang voorop, in de overtuiging een uitverkoren volk te zijn.''

Hij spreekt uit ervaring. De redactie van Dagblad van het Noorden moet sinds 2014 nauw samenwerken met die van de Leeuwarder Courant binnen het bedrijf NDC Mediagroep. ,,Dit gaat soms goed, maar voor een deel heel erg moeizaam.''

In alle drie de provincies wordt overigens gezocht naar samenwerkingsvormen tussen NDC Mediagroep en de regionale omroepen. De provincie Fryslân heeft in 2014 €200.000 uitgetrokken voor een verkenning die onder regie van Omrop Fryslân wordt uitgevoerd. Het zou moeten leiden tot een platform waarbij het primaire nieuws uit Fryslân wordt gebundeld. 

Hieronder de open brief van de medewerkers van Omrop Fryslân:

Fryslân kin net sûnder selsstannige omrop.

Omrop Fryslân sil opgean yn ien grutte regionale omroporganisaasje foar Noard-Nederlân. Dat alteast is it plan dat de direksjes fan alle regionale omroppen yn ús lân betocht ha en oanbean ha oan steatssekretaris Dekker.
De meiwurkers fan Omrop Fryslân binne it net iens mei dizze plannen en meitsje har grutte soargen. Wy fine dat de omrop hoe dan ek folslein ûnôfhinklik bliuwe moat yn de takomst. Neffens de direksjes soe ús redaksje selsstannich bliuwe kinne, mar wy tinke dat dizze ûntjouwing it begjin fan de ein fan ús autonomy is, en de folgjende stappen - it fierder opjaan fan ynhâldlike eigen sizzenskip - no gau fierder om de hoeke komme sille.
Ien fan de belangrykste redenen foar de oprjochting yn 1988 fan in selsstannich Radio Fryslân wie om ús eigen Fryske taal brûke te kinnen en ús eigen Fryske kultuer op de bêst mooglike manier foar it fuotljocht bringe te kinnen, mei in eigen stjoerder. Al hast tritich jier bringt de Omrop dat Frysk en dy kultuer by jo thús yn de keamer. It skûtsjesilen, de alvestêdetochten, kulturele eveneminten, dokumintêres, skoaltelevyzje, aktueel nijs en ferdivedaasje, allegear yn it Frysk of in Fryske streektaal.

Omrop Fryslân is de iennichste publike omrop dy't útstjoert yn de twadde rykstaal, it Frysk. Fryslân hat neffens Europeeske ferdragen rjocht op in autonome, eigen omrop. It fúzjeplan is yn striid mei dizze ferdragen.
It plan fan de direkteuren fan de regionale omroppen jout net de garânsje dat Omrop Fryslân syn posysje as fertsjintwurdiger fan de Fryske kultuer hâldt. De plannen kinne as konsekwinsje ha dat in bestjoerder fan bûten ús provinsje om organisatoaryske redenen beslút dat we ophâlde moatte mei guon programma's of ferslaggen fan yn Fryslân belangrike eveneminten. En uteinlik soe om deselde reden sels de Fryske taal einigje kinne mei in plakje yn de marzje fan sa'n organisaasje.

Dat is wat wy as meiwurkers perfoarst net wolle. Wy slute ús eagen net foar de realiteit - der moat besunige wurde en der komme in soad ûntwikkelings op ús ôf. Dêrom is it goed om gear te wurkjen mei oaren, bygelyks mei oare sjoernalistike partijen yn Fryslân, mar ek mei bedriuwen bûten Fryslân. Mar lit dat altyd gebeure op basis fan frijwilligens, sadat wy altyd selsstannich beslute kinne wat goed is foar Omrop Fryslân; wat úteinlik in ûnôfhinklike parse yn ús provinsje garandearret.

Wy binne bliid mei alle reaksjes fan minsken, organisaasjes en partijen dy't it mei ús iens binne, en skouder oan skouder mei ús stride wolle foar it behâld en fierder fersterkjen en ferbetterjen fan in selsstannich Omrop Fryslân, dat selsbewust en fol fjoer en faasje de takomst yn kin. Omrop Fryslân is fan ús allegear mei elkoar en wat ús oanbelanget moat dat sa bliuwe!

De meiwurkers fan Omrop Fryslân.

Laatst gewijzigd op 08-07-2015 om 19:27 uur