Dominee of schaatser als stemmentrekker
Het is een soort kiezersbedrog met wederzijds goedvinden: de lijstduwer van naam. Het zijn bekende mensen die helemaal niet gekozen willen worden. Ook nu staan ze weer fier onderaan de kandidatenlijst voor de provinciale statenverkiezing.
Door De RedactieHet CDA tovert de grootste naam uit de hoed; Joop Atsma. De oud-staatssecretaris staat op plek vijftig. De PvdA doet er met de Leeuwarder wethouder Andries Ekhart ietsje voor onder. De VVD komt met kamerlid Anne-Wil Lucas.
Ze willen logischerwijs geen van allen op de statenbankjes, maar lenen hun naam. In het begin van de jaren tachtig maakte Nederland voor het eerst kennis met het fenomeen. De PvdA zette destijds bij de gemeenteraadsverkiezingen in Amsterdam de coryfeeën Marcel van Dam en Wim Kok onderaan.
In de categorie Bekende Friezen Buiten Het Politieke Circuit vaardigt de FNP weer eens sterke man Wout Zijlstra af. Zijlstra haalde bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2006 in de gemeente Wymbritseradiel nog 19 stemmen op voor de FNP. Dat was er destijds eentje meer dan zangeres Anneke Douma die voor diezelfde partij meedeed in Leeuwarden. Ze schrok ervan, zei ze achteraf. Ze was telefonisch benaderd toen ze met haar auto in de file stond en had spontaan ja gezegd. Politieke aspiraties had ze niet.
De SP heeft als lijstduwer Jos van der Horst. Hij was al eens Statenlid maar heeft nu zijn handen vol aan het wethouderschap van Smallingerland. Een terugkeer in het Provinsjehûs zit er echt niet in. En wat te denken van Bethel-dominee Orlando Bottenbley? Hij sluit de lijst van de ChristenUnie.
Het lijkt een slimme zet, gezien Bottenbleys grote kerkelijke achterban. Toch wringt het. Want de lijstduwers kijken echt niet uit naar de statenvergaderingen die in het verschiet liggen. En altijd schuilt het gevaar dat ze per ongeluk toch met voorkeurstemmen worden gekozen. Dat heeft in het verleden al meermalen tot scheve toestanden geleid.
Zo deed VVD-coryfee Frits Bolkestein eens mee met de gemeenteraadsverkiezingen in Amsterdam en werd hij prompt gekozen met 2391 voorkeurstemmen. In 2002 overkwam Froukje Pechtold-Idema, vrouw van Alexander, hetzelfde in Wageningen. Net als Hennie van der Most die in 2010 meedeed in Lochem. Of Ab Krook, die zich in 2006 opwierp voor Dorpsbelangen Loosdrecht.
Schaatser Hilbert van der Duim toonde tenminste ruggengraat. Hij belandde in 1994 vanuit het niets met 480 voorkeurstemmen in de Asser gemeenteraad voor de lijst PLOP, de Politiek Lokaal Onafhankelijke Partij, voorheen de Politiek Logisch Oprechte Partij. Van der Duim wilde eigenlijk niet, maar werd toch raadslid. Hij zou het jaren blijven.
PLOP vestigde zijn naam en zit nog steeds in het college van Assen. Dit jaar doet de stroming voor het eerst als Sterk Lokaal mee aan de Drentse statenverkiezingen. Zonder Hilbert van der Duim. Die neemt het zekere voor het onzekere en is geen lijstduwer meer.
