ElfstedenTocht is racistisch
Wij durven het spel niet meer te spelen. Op de doos staan uitsluitend blanke mannen en vrouwen afgebeeld. Typisch Friese koppen, met ijsmutsen en platte boerenpetten. Jammer, want het elfstedenspel was best grappig.
Door Wiebe Pennewaard
Het artikel in opinieblad De Groene Amsterdammer sluit naadloos aan op de tijdgeest. De ironische kop verklapte meteen al de insteek van de schrijvers: 'Gezellig, indianen verdrijven bij een kopje chocolademelk'. Na lezing van het stuk kan geen weldenkende inwoner van Nederland zonder migratie-achtergrond (vroeger: autochtoon) nog het immens populaire bordspel Kolonisten van Catan spelen zonder in ernstige gewetensnood te geraken.
Idem voor minder bekende tijdverdrijven met pionnen en dobbelstenen als Hart van Afrika, Java, Nieuw Amsterdam, Batavia en De Gouden Eeuw. In alle vijf nog volop verkrijgbare bordspellen wint de speler die de meeste wingewesten en koloniale goederen weet binnen te slepen. Zonder enig begrip voor, laat staan mededogen met, de te overwinnen of langzaam van het bord af te schuiven oorspronkelijke bewoners (vroeger: inboorlingen of indianen). Schande!
Parallel met Zwarte Piet
Het opinieblad suggereert dat de huidige populariteit van de koloniale spellen samenhangt met ons wankele nationale zelfbeeld, en trekt een parallel met de discussie over Zwarte Piet. In de bordspellen is er immers geen sprake van slavernij, uitbuiting en militaire acties. ,,De flow van het spel zorgt er voor dat je bijzonder weinig nadenkt over wat je nu precies aan het doen bent.'' Wie niet meegaat in de gezelligheid behoort automatisch tot de spelbedervers. Dubbel schande!
De belangstelling voor bepaalde spellen weerspiegelt de tijdgeest, zoals volgens de auteurs ook bleek bij Monopoly (economische crisis in de jaren dertig) en Risk (Koude Oorlog). Al beweren ze dat Monopoly in 1935 op de markt werd gebracht om de kwalijke effecten van vrijemarktwerking aan de kaak te stellen. Logischer lijkt wat het zelfde opinieblad in 1995, bij het zestigjarig bestaan van het spel, schreef: Monopoly is de wereldwijde uitdrager van het kapitalistische evangelie in zijn puurste vorm: wie zijn tegenspelers niet kapot concurreert, wordt door hen het faillissement in gejaagd. Driewerf schande!
Ook ElfstedenTocht op de plank
Op onze spellenplank ligt ook ElfstedenTocht. Met een hoofdletter T erin, waarschijnlijk om rechtenkwesties met de echte tocht te vermijden. Lang geleden op de markt gebracht door het Friesch Dagblad. 'De grote Friese schaatsmarathon als spannend gezelschapsspel, met een introduktie van Jeen van den Berg'. Nu we geen Monopoly, Risk en Kolonisten van Catan meer mogen spelen, hebben we die Friese doos ook maar eens tegen het licht gehouden.
En jawel. Geen migratie-achtergrond op de verpakking, in de handleiding of op het bord te ontdekken. Alsof alleen maar boze blanke mannen en vrouwen met blond haar en blauwe ogen die tocht mogen schaatsen! En wat ons nu pas opvalt: de spelregels worden alleen in het Fries en het Nederlands uitgelegd. Alsof het zo'n moeite was geweest er even een samenvatting in het Arabisch, Turks en Swahili bij te sluiten. Nou, ook dat spel gaat ritueel de open haard in.
Nog een laatste doosje blijft er zo over. Mens Erger Je Niet. We hebben één pion zwart geverfd, en die mag niet door andere spelers terug naar z'n startpositie worden geslagen. Ja, dat is positieve discriminatie, maar we meppen toch ook geen vluchtelingen terug naar hun startland? Diepe zucht. Met als lichte troost dat De Groene Amsterdammer naast deze flauwekul gelukkig meestal behoorlijk verstandige artikelen biedt.
Laatst gewijzigd op 16-12-2016 om 17:55 uur
