Dertiger, het hoeft allemaal niet perfect te gaan
De dag is te kort, dus zijn de weken te kort. Dertigers met jonge kinderen komen niet meer toe aan de echt belangrijke zaken in het leven: rustig met elkaar praten, lezen, je een uurtje suf vervelen en lekker dom naar buiten staren. Tijd om de eisen naar beneden te schroeven.
Door Wiebe PennewaardOm half acht hoor ik de Peugeots 308 over de straatweg stuiven, op weg naar het werk in Leeuwarden of elders. Om kwart over acht fietsen de moeders voorbij. Een kleintje achterop in het zitje en een wat grotere op het eigen fietsje, aan de schouder bijgestuurd door de linkerhand van mem. Zij ziet er op weg naar de basisschool al piekfijn verzorgd uit, met een modieuze sjaal voor de mond en Omoda enkellaarsjes op de trappers. Ze gaat immers na deze matineuze mini-expeditie ook door naar haar werk.
Mooi, kan ik denken, als prepensionado vanachter het broodje kaas met de verse Leeuwarder Courant en Volkskrant in de aanslag. De economie draait ook zonder mij netjes door, en voor de kinderen wordt gezorgd. Uitstekend. Maar het beeld is vals. Onderzoek door het Sociaal en Cultureel Planbureau leert dat dertigers met kinderen onder de twaalf jaar het te druk hebben. Zeker als zij middelbaar of hoog opgeleid zijn. En de mannen maken gemiddeld nog meer uren dan de vrouwen, in de totaalsom van betaald werk, huishouden, zorg voor de kinderen, mantelzorg en vrijwilligerswerk.
Het klemt op vele fronten. Er mag niks tegenzitten, burn-outs loeren om de hoek, relaties staan onder spanning, en de overheid vist achter het net. In de onnozele, door Den Haag bedachte participatiemaatschappij worden Nederlanders geacht meer, veel meer tijd te besteden aan de vrijwillige verzorging van hulpbehoevende familieleden, andere vrienden op leeftijd, de buurman die graag boodschappen wil doen maar zijn rollator niet meer alleen in zijn autootje kan tillen. Participatie? Het zijn snoeiharde bezuinigingen, liberaal verpakt als sociaal experiment: mantelzorg. Maar juist daar hebben de drukke dertigers, hoe graag ze ook zouden willen, geen tijd of puf meer voor.
Rond de zestig uur per week zoet met wat moet
De SCPB-cijfers, alles in gemiddelden en op helen afgerond. In een huishouden met een (jongste) kind tot vier jaar besteden mannen 43 uur aan de betaalde baan, 10 uur aan zorg voor de kinderen, 9 uur aan het huishouden, 1 uur aan vrijwilligerswerk en geen tijd aan mantelzorg. Vrouwen werken 16 uur betaald en 20 uur in het huishouden, ze besteden 18 uur aan zorg voor de kinderen, 1 uur aan vrijwilligerswerk en een half uur aan mantelzorg. Hiermee zijn mannen in totaal 63 uur per zeven dagen zoet, en vrouwen 56 uur.
Wat blijft er over voor praten, lezen en je vervelen? Minus acht uur slaap telt een etmaal zestien uur 'vrij besteedbare tijd'. Eerlijker is uit te gaan van veertien uur, van zeven uur 's morgens (velen beginnen natuurlijk al vroeger) tot negen uur 's avonds. Daarna, van negen tot elf, hangt het stel uitgeput op de bank, gedachteloos want te moe in foldertje bladerend, als ze allebei al niet in slaap zijn gestort. Zo is de man met zijn 63 uur per week, inclusief weekeinden, negen uur per dag in de weer. En dus houdt hij vijf uur over voor eigen dingetjes. Hee, dat valt mee.
Nee, dat valt helemaal niet mee. Trek van die vijf vrije uren eerst maar in totaal twee uur af voor ontbijt, lunch en avondeten. Persoonlijke verzorging (opstaan, douchen, avondgepruts): nog een uur. Reistijd: nog een uur. Langslopende jeuzelende buurvrouw, aanbellende collectante maar sorry, momentje, beurs in auto in garage, zoeken naar sleutels en ander ongerief dat niet binnen de officiële normen valt: half uurtje. Rest een laatste half uurtje 'vrij besteedbaar'. Dan is nog niet de grote tijdvreter anno 2016 genoemd: de smartphone annex het notebook, voor het checken van alle sociale media, groeps-app's etcetera.
Druk zijn levert nu aanzien op
Berekend saldo onder de streep: zeker twee uur in de min. Per dag. De dertiger anno nu lijkt er tevreden mee. Want, zegt het Sociaal en Cultureel Planbureau, de werkende ouders met kleine kinderen krijgen wel wat terug voor hun inspanningen. Druk-zijn heeft tegenwoordig veel meer status dan zo'n twintig jaar geleden. Toen gold: als je beiden een baan en dus geld hebt, heb je vrije tijd. Nu heb je aanzien: ,,Die twee hebben het perfect in orde.''
Anders ook dan vroeger geldt dat onder 'perfect' van alles valt. Naast boeiende banen, leuke kinderen en een gesmeerd huishouden wegen ook een perfecte woning en tuin zwaar, neurotisch gestimuleerd door allerlei gesponsorde tv-programma's. Drie vakanties zijn normaal. En van groot belang is een uitgebreid sociaal leven. Permanent contact via sociale media, het onderhouden van allerlei vriendschappen inclusief wederzijdse bezoekjes en weekenden. ,,Nee, maar we hebben over vier maanden nog wel een gaatje.''
En zo zit de hele vriendenkring op oudjaarsdag – straks nog lekker zelf oliebollen bakken, shit, ik moet mijn €185 aan siervuurwerk nog afhalen – zwetend aan de keukentafel te fröbelen aan de nieuwjaarskaarten. Vanzelfsprekend moeten deze handgemaakt zijn, liefst nog origineler dan vorig jaar, en zeker creatiever dan de 65 kaarten die van de familie en vrienden komen. Jammer dat ze te laat op de post gaan, maar ach.
De pakes en beppes zien het allemaal bezorgd aan. En hebben, aarzelend want het gaat immers fantastisch met de kinderen en hun nageslacht, twee tips. Nummer één: Relax. Schakel alsjeblieft veertig tandjes terug. Het hoeft allemaal niet perfect te gaan. Nummer twee: koop begin december zeven pakjes lullige kerstkaartjes bij de Action, krabbel je namen, veeg er postzegels op, pleur ze in de oranje PostNL-bussen. En ga dan heerlijk ontspannen samen lekker een uurtje dom uit het raam staren.
Laatst gewijzigd op 08-01-2016 om 14:32 uur