De Praxis, het nieuwe bejaardentehuis 

In de grote Leeuwarder bouwmarkt dreven de gedachten even af. En ineens viel het op. Allemaal grijze koppen. Geen jongere te bekennen. Die hebben toch ook wel eens een klusje? Tuurlijk. En twee linkerhanden.  

In Huizenjacht, het woonprogramma van SBS6, bekijken René en Laurens drie appartementen in Almere. Het stelletje uit de Achterhoek wil dichter bij Schiphol wonen, René is piloot. Het budget bedraagt €175.000, en voor dit bedrag is er in de polderstad nog best wat te vinden. En dan gebeurt er wat in elk woonprogramma gebeurt. Heel draaglijke en betaalbare woningen worden met kreetjes van ontzetting afgekeurd. Omdat een keuken ouderwets bruine deurtjes heeft. Omdat in een badkamer blauwe tegels zijn gebruikt. Omdat een kamerwand grijs is. Afschuwelijk! 

Het verbaast al lang niet meer. Twintigers en dertigers willen een ruim huis met grote ramen, van binnen liefst helemaal wit geschilderd, wit gestukadoord en wit betegeld, en dan ook kant en klaar. Wenkbrauwen worden gefronst bij de niet vrijhangende wc-pot, bij de gedateerde radiatoren van de centrale verwarming, bij de deurgrepen waaraan elk design ontbreekt. Nee hoor, dat is helemaal niet onze smaak – op naar het volgende pand. 

Verwende mannetjes, denkt de zestiger bij het kijken naar dit soort programma's. Dit is te snel gedacht. Er kunnen minder beschamende redenen zijn waarom de handen in de mouwen blijven. Wie minstens drie uur per dag besteedt aan de sociale media, kan in die uren geen radiatoren vervangen of mooiere deurklinken plaatsen. En volgens een recent onderzoek van 1Vandaag is 34 procent oftewel een derde van alle jongeren tussen de 25 en 35 dagelijks op z'n minst die drie uur in contact met anderen via smartphone, tablet, notebook of pc. Tijdgebrek, maar dat is een keuze.    

Goten hingen scheef, de stortbak lekte 

De ouders van deze jongeren kochten hun eerste huisje nog voor een laag gulden-prijsje, ƒ30.000 was heel normaal, en omgerekend naar euro's klinkt €13.600 nog belachelijker. Dan was er wel werk aan de winkel. Goten hingen scheef, de stortbak lekte, het interieur stamde in materiaal en kleuren nog uit de jaren vijftig, keuken en natte cel konden rechtstreeks naar de sloper, en na het verwijderen van de schuifdeuren in de woonkamer kon die rottige houten vloer er meteen uit. De kolenkachel werd omgebouwd tot open haard en vervangen door cv, en daarmee waren alleen de bovenste negen items uit het wensenlijstje vervuld. 

Natuurlijk waren er aantrekkelijker pandjes. Maar de bank was streng. Keek alleen naar het grootste inkomen dat toen nog bescheiden was. De enige hypotheekvorm bestond uit veel rente en weinig aflossen, wat op een gelukkig moment overging in het omgekeerde. Als kinderen zo blij waren de babyboomers met een heus eigen dak, hoe krakkemikkig de pannen hier ook op lagen, boven hun jonge hoofden. Met nog maar twee zenders op de nationale televisie en in de afdeling sociale media alleen het vertrouwde dagblad was er royaal tijd om in de avonden en weekends te klussen. 

De vaardigheid deed je op in de familie. Er waren handige vaders. En onhandige. Dit laatste type wilde wel maar kon niks. En beschikte daarom alleen over een roestige klauwhamer waarmee hij sloeg, schaafde, zaagde en boorde, en na het ophangen van een schilderijtje wist je één ding zeker: binnen een kwartier zou het ding op de grond liggen, een ruw gat met kromme spijker in de muur achterlatend. Maar dan was er altijd wel weer die superhandige schoonvader. Na een korte blik op het probleem, met half toegeknepen ogen, greep deze het benodigde gereedschap uit zijn rijke collectie en deed het voor. 

Je leerde dat de zaag het werk moet doen 

Zo leerde je. Secuur meten en aftekenen. Dat de zaag het werk moet doen, en niet jouw bovenlijf. Dat je voor een dikke schroef het best even een eerste gaatje met een kleiner boortje maakt. Dat je beter één keer een tientje meer kunt uitgeven aan goed gereedschap en kwasten, dan op koopjesjacht te gaan. Om niet later met die flut-steeksleutel over alle moeren te slippen, en uit het strakke schilderwerk met een pincet de haartjes van die pruts-kwast te moeten vissen. Plus duizend andere nuttige tips. Gaandeweg werd je handig, en tevreden spaarde je kapitalen uit. 

Waar ging het mis? ABN Amro bracht een rapport uit over de bouwmarkten, en die hebben het zwaar. Door de crisis sloten sinds 2007 van de 970 vestigingen er 185 hun deuren. Maar ondanks de opleving van de economie, en van de huizenmarkt in het bijzonder, kampen de bouwmarkten met een ander probleem. Er wordt domweg minder geklust. Sinds 2000 is de groep klanten die minimaal vijf uur per week klust, ruim gehalveerd van 13 naar 6 procent. Droogjes noteert ABN Amro: ,,Jongere generaties lijken geregeld twee linkerhanden te hebben en niet over een eigen hamer en gereedschapskist te beschikken.'' 

Ach, misschien ging het hiermee ook niet eens mis. Jongeren zoeken nu op hun smartphone een zzp'er met een wit busje, die blij is met de opdracht. En in de Praxis staan, als ik weifel bij het rek met haakse slijpmachines, direct twee grijze koppen naast me. Met praktische tips, gebaseerd op de eigen ervaring met types en merken. Het enige wat de moderne bouwmarkt nu nog ontbeert, zijn een toog met diverse zeer oude genevers en een knap biljart.

Laatst gewijzigd op 06-11-2015 om 10:15 uur