Eigenwijze ganzen tarten Friese boeren, jagers en bestuurders

Er zijn tienduizenden ganzen te gast in Fryslân. Maar onderhand zijn het dure kostgangers, de vraatschade is groot. Ze laten zich bovendien niet sturen. Wellicht wel met 'guozzeflappen'.

De gans is een eigenwijze vogel. Ook boeren, jagers en provinciebestuurders komen er achter dat de gans niet wil leren en al helemaal niet zich laat ‘opsluiten’ in toegewezen reservaten. Het ganzenbeleid in de provincie wordt op de proef gesteld. Er is meer tijd nodig voor een evaluatie. 

Dat de ganzen in hun massaliteit in Fryslân veel schade aan gewassen veroorzaakt, dat is duidelijk. Maar het vinden van een doeltreffende aanpak is een lastige. Van een rustperiode van vier maanden in de winter van 2016-2017 zal in ieder geval geen sprake kunnen zijn, vindt het provinciebestuur. Het blijft beperkt tot twee maanden. Zo hebben jagers meer tijd om ganzen te schieten.

Veilig foerageergebied

Voor ganzen is het zaak om een veilige haven te zoeken in de 32.000 hectare foerageergebied. Daar kunnen de ganzen in alle vrijheid de landerijen kaal vreten en rusten, zonder geschoten te worden. De boeren stellen de landerijen ter beschikking en ontvangen daar een vergoeding voor. Zoiets loopt in de papieren, de provincie trekt er €1,4 miljoen voor uit.

Het is een schijntje in vergelijking met de €11 miljoen die in 2015 aan boeren is uitgekeerd voor oogstschade op reguliere landerijen. De 32.000 grauwe ganzen in Fryslân – in de provincie de meest talrijke soort – strijken ’s zomers overal neer om hun buiken vol mals gras te eten. De moeilijkheid is dat de ganzen zo eigenwijs zijn dat ze lastig zijn te verleiden naar de aangewezen foerageergebieden. De helft van de brandganzen en kleine rietganzen is er te vinden, maar van de grauwe ganzen en de kolganzen slechts een vijfde deel.

Half miljoen brandganzen

Opvallend is dat de grauwe gans in aantal de laatste jaren wat afneemt. In de winterperiode worden er zo’n 52.000 geteld. Bij de kleine rietgans is sprake van een sterke afname. Maar de populatie van de brandgans is juist flink aan het groeien. Tussen oktober en mei huizen er in Fryslân maximaal 480.000 exemplaren.

Gedeputeerde Johannes Kramer constateert knarsetandend dat het ganzenbeleid steeds meer geld kost. ,,Dit is in soad jild fan de belestingbeteller.’’  In 2015 is er opnieuw meer oogstschade aan boeren vergoed, een plus van maximaal 11 procent. Door Provinciale Staten was juist als doel afgesproken om de schade met 5 tot 10 procent te verminderen. Het aantal overzomerende ganzen zou van 37.000 in 2014 naar 10.000 terug moeten. Ook dat is niet gelukt.

Verjaging door 'guozzeflappen'

Het terughalen van een oude Friese traditie zou de gans wellicht op de vlucht laten slaan, is de suggestie. Met ‘guozzeflappen’ kan een snelle en adequate verjaging van brandganzen worden behaald, denkt het provinciebestuur. Het ‘guozzeflappen’ is decennia geleden een verboden activiteit geworden. Met de juiste regelgeving en met goed opgeleide en ‘betûfte’ vrijwilligers zou het vangen van voedselzoekende ganzen met slagnetten weer in ere kunnen worden hersteld.

Laatst gewijzigd op 17-06-2016 om 14:44 uur