Friesland in greep van ijzel; in 1966 was het erg

IJzel heeft Friesland in zijn greep. Code oranje en rood, waarschuwen de meteorologen van het KNMI. Ofwel extreem weer. Het is buiten spekglad met ongelukken op de wegen tot gevolg.

Door De Redactie

Het is door ijzel verraderlijk glad, ondanks het strooien van zout. Volgens de VerkeersInformatieDienst (VID) regende het maandag ongelukken en dinsdag was het opnieuw raak. De situatie was slecht op de A32 van Steenwijk naar Leeuwarden en op de A7 tussen Sneek en Drachten. 

Rijkswaterstaat geeft het dringende advies niet de weg op te gaan, ook niet als het moet. Automobilisten gaan glijdend over de verraderlijke wegen. Op de A7 bij Uitwellingerga raakte een vrachtwagen van de weg.

Ook thuis bij de warme kachel merken mensen dat het extreem weer is. Door ijzel ‘dansen' de draden van het hoogspanningsnet en slaan tegen elkaar aan. Daardoor zijn er af en toe stroomdipjes. 

Treinen en busvervoer viel op plaatsen uit. Scholen en instellingen bleven op dinsdag gesloten. 

Ergste ijzel in 1966

Het kan haast geen toeval zijn. Precies vijftig jaar gelden ging Friesland gebukt onder de ergste ijzel in de historie. Bijna twee weken lang was er ontwrichting in februari 1966. In sommige dorpen was de elektriciteit uitgevallen, het wegverkeer lag vrijwel stil, de busdiensten waren gestaakt. 

Er kwamen zelfs bulldozers aan te pas om wegen vrij te maken. Ze waren versperd geraakt door afgeknapte, zwaar beijzelde boomtakken. De weg tussen Sneek en Raerd bijvoorbeeld was hierdoor levensgevaarlijk geworden.

Barre boel

Het was chaos. Vanaf 7 februari 1966 hielden ijzel en sneeuw Friesland en Groningen twaalf dagen in gijzeling. Zo’n 25 millimeter neerslag maakte er een barre boel van met alle ontwrichtende gevolgen die te bedenken waren. Het leger werd ingezet om te helpen. Ruim vijftig militairen assisteerden bij herstelwerkzaamheden.

Een groot deel van de bedrijven moest improviseren. De helft van het personeel van Condensfabriek, Koopmans Meel en Electro Blikfabriek lukte het in de eerste dagen niet om van buiten de stad in Leeuwarden te komen. 

Elektriciteitsmast geknakt

In Sneek begon de ellende met het knakken van de top van de elektriciteitsmast bij het PEB-station. Het provinciaal elektriciteitsbedrijf moest alle zeilen bijzetten om de stroomvoorziening in de benen te houden. 

Maar het regende draadbreuken. Het bovengrondse elektriciteitsnet bezweek op veel plaatsen door de ijzel. Ook de bovengrondse telefoonlijnen hielden het niet. Op veel plaatsen namen de zwaar beijzelde draden de palen in hun val mee. Het PEB riep de bevolking op om het stroomverbruik zoveel mogelijk te beperken.

Gedoopt in ijzel

Voor de reparatieploegen was het bikkelen. De monteurs konden vanwege de ijzel amper in de masten. Nog voor ze boven waren, waren ze al zo door ijzel overdekt dat ze snel naar beneden moesten om ongelukken te voorkomen.  

Een snijdende storm met sneeuw maakte het daarna nog erger. Deze isoleerde veel dorpen van de buitenwereld. Het werden koude nachten met zelfs 22 graden vorst in Groningen. Pas op 19 februari sloeg het weer om met dooi.

Herhaling in 1987

Een herhaling van extreem ijzelweer was er in het vroege voorjaar van 1987.  In achttien uur tijd viel er 25 tot 35 millimeter regen bij temperaturen onder het vriespunt. Ook toen waren wegen onbegaanbaar. En in de natuur hadden de bomen zwaar te lijden onder de ijsmassa.

Dat de natuur van slag was, dat was al bekend. Het jonge groen was in de winter van 2015/2016 al aan het ontluiken. De futen al aan het broeden. Deze winterse aanval maakt daaraan voorlopig een einde.

Laatst gewijzigd op 04-01-2016 om 17:46 uur

 

 




Meer De dag

Friese paarden missen Gouden Koets

Prinsjesdag 2016: burgers tonen meer vertrouwen in de economie, door het kabinet is een begin gemaakt met het uitdelen van extraatjes, maar het achtspan Friese paarden mag niet voor de Gouden Koets. Ze trekken de Glazen Koets met daarin de koning en de koningin. 

Door De Redactie

Het jaar dat de Friese zomer wegbleef

Weerinstituut KNMI spreekt van een statistisch slechte zomer. Er zijn in 2016 nog maar weinig mooiweerdagen geteld. Maar precies tweehonderd jaar geleden was er pas echt reden tot klagen. 1816 staat te boek als het jaar dat de zomer wegbleef. 

Door De Redactie
 

Pasen: veelvreterij met eieren en 30 liter bier

Tijdens de paasdagen eten we in ons land zo'n 32 miljoen eieren. Voor ieder twee zeg maar. De Grouster dominee Joost Hiddes Halbertsma ontpopte zich in de negentiende eeuw tot landelijk kenner van paaseieren. Veelvreterij met Pasen, hij rilde ervan.

Door De Redactie
 
 
 
 
 
 

Herfst en dat met de sombere knolparasolzwam

Het is volop herfst. Maar het aantal paddestoelen loopt al jaren terug. De bossen van Lauswolt zijn een walhalla voor paddenstoelkenners. Hier groeien 175 verschillende soorten. Dat is meer dan waar ook in Friesland.

Door De Redactie
 

Alles wijst op een koude winter

Het wordt volgens sommige weerkijkers een koude winter. Misschien wel de koudste in vijftig jaar. Al op 12 oktober 2015 is het bitterkoud met ijs op de ruiten.

Door De Redactie

Gevraagd: wilde plannen voor Tsjûkemar

Het Tsjûkemar is nu soms spookachtig. Maar het kan flitsend worden. Met een elektrische waterskibaan, een hoek voor kitesurfen, eilandjes die tribune zijn voor het skûtsjesilen. En ja, langs de snelweg A6 in het meer kan iets met allure. Weg met seks.

Door Bert de Jong
 

Friese paarden gaan Gouden Koets missen

Voor de Friese hengsten Pyke, Lieuwe en Nolle is het de vraag of ze ooit nog op Prinsjesdag de Gouden Koets zullen trekken. Na Prinsjesdag 2015 is de koets drie tot vier jaar uit roulatie voor groot onderhoud.

Door De Redactie
 

Tik op de vingers om brug bij Deinum

De brug in de N31 bij Deinum mag dan verwijderd zijn, de gemeenteraad moet nog wel duidelijk maken waarom er geen fietsbrug voor in de plaats komt. De Raad van State vindt dat de gemeente het huiswerk over moet doen.

Door De Redactie
 
 

Joure viert skûtsjefeest

Het kampioenschap van het Jouster skûtsje is een kampioensfeest voor duizenden Jousters geworden. De Jousters zijn net zo uitgelaten als de bemanning. 

Door De Redactie

Oudste zeilschool? Staat in Sneek

Friesland zeilt. Het komt door de Eerste Friesche Zeilschool, kortweg de EFZ. Het was de allereerste van heel Nederland, opgericht in het oorlogsjaar 1941. Tegen dilettantisme op het water.

Door De Redactie
 
 
 
 
 

Keningsswipedei in Leeuwarden

Niet kaatsen, schaatsen of fierljeppen, maar harddraven was in de negentiende eeuw de meest populaire sport in Friesland. Zaterdag is het is na een eeuw weer Keningsswipedei in Leeuwarden.

Door De Redactie
 
 
 
 

Koud? In 1902 was het pas koud!

Het geklaag over de kou is niet van de lucht. Gelukkig, de eerste week van juni heeft warme dagen, voorspelt weerman Piet Paulusma. De mei van 2015 was te koud. Maar het kan altijd erger.

Door De Redactie
 

Er zijn elke maand weer minder werkers

De wereld nu eens in werkenden en niet in werklozen. Van de 12,7 miljoen mensen tussen de 15 tot 75 jaar hebben er 8,3 miljoen een betaalde baan. Maar er is iets geks: de beroepsbevolking wordt elke maand 5000 mensen kleiner.

Door De Redactie

Oplossing wegen: bermbelasting trekkers

Er is veel onderhoud aan Friese wegen nodig. De Partij voor de Dieren legt de schuld bij de trekkers. Deze belasten de wegen. En ook de bermen. Een bermbelasting voor trekkers moet de oplossing zijn. 

Door De Redactie
 

Nieuwe energie voor Fryslân

Het coalitieakkoord van CDA, FNP, VVD en SP maakt duidelijk wat het Fries provinciaal bestuur de komende vier jaar van plan is. De provinciale motorrijtuigenbelasting gaat vier jaar lang jaarlijks €20 miljoen omlaag.

Door De Redactie
 

Heel Friesland aan de Workumer el

Waardeloos was het, in de Middeleeuwen. Iedere plaats had zijn eigen lengtemaat. Voer voor veel gesjoemel. Daarom werd in 1504 de Workumer el ingevoerd, de standaardmaat voor heel Friesland. Nu is ie terug.

Door De Redactie
 
 

Onze allochtonen? Dat zijn de Duitsers!

Het zijn niet de Antillianen, niet de Turken en niet de Marokkanen. Nee, de Duitsers vormen met afstand de grootste groep allochtonen in Friesland. De Indonesiers komen op een tweede plek, de Polen op een derde.

Door De Redactie
 

Het eerste lintje ging naar de commissaris

Lintjesregen. In Friesland dit keer 81toegekende lintjes, veel minder dan voorgaande jaren. Het allereerste lintje daalde in juni 1892 op Friesland neer. De commissaris der koningin was een van de twaalf ontvangers.

Door De Redactie
 
 

Nooit eerder zo veel teken

Nooit eerder sloegen de teken zo massaal toe als het eerste halfjaar van 2015. Biologen waarschuwen voor een nieuw recordjaar. Juist op Friese grond, vanwege de muizenplaag.

Door De Redactie
 

Krimpgebied heeft vrouwen nodig

Je zult er maar wonen, in Noordoost-Friesland. Krimpgebied. De Tweede Kamer trekt er een debatdag voor uit. Toch helpt debatteren niet alles. Een krimpgebied heeft vrouwen nodig.

Door De Redactie
 
 

Je veter zit los

De klad lijkt er in te zitten, in goede 1-aprilgrappen. Toch is het woensdag weer uitkijken geblazen.

Door De Redactie
 

Kiplekker ondanks de vogelgriep

Zo’n kip die besmet is met de milde vorm van vogelgriep merkt er niet zoveel van. Hoogstens voelt zij zich even wat minder fit. Een mens zou zeggen: een beetje katterig, maar je gaat er wel om naar je werk.

Door De Redactie
 

De informateur is zo oud nog niet

Jouster Geart Benedictus (62) is de informateur die een nieuw Fries college van gedeputeerde staten mag boetseren. Je zou bijna vergeten dat deze erebaan nog maar pas bestaat.

Door De Redactie
 
 
 

Eigen regels, geen groene ambtenaren

In de provincie waar alle ruimte is, daar moeten boeren en burgers ook de ruimte krijgen. Deze retoriek van het CDA gaat erin als een preek in een ouderling op het verkiezingsdebat van LTO Noord in Leeuwarden. Er is weerwoord.

Door Redactie
 

Wat een geluk, Friezen helpen graag

Friezen steken maar wat graag de handen uit de mouwen op de school van hun kinderen. Landelijk gaan ze daarmee ruim aan kop, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Door De Redactie

Eerste kievitsei

De kieviten buitelen al volop dit voorjaar van 2015. Meer dan andere jaren zelfs, althans zo lijkt het. 

Door Redactie
 
 
 
Pagina 1 van 1