Fries dilemma: hoe investeren in innovatie? Met NOM of FOM?

Wil de provincie Fryslân een eigen investeringsvehikel, een FOM, mag het  de noordelijke evenknie, de NOM, kopen. Een dilemma. Maar er komen prikkels voor innovatie en provincie Fryslân aast op de geldpot van stichting FB Oranjewoud.

Door De Redactie

Een provinciaal investeringsfonds zou in Fryslân de innovatie bij bedrijven moeten aanjagen, zou banen moeten opleveren. De loper moet worden uitgelegd om nieuwe bedrijven naar Fryslân te trekken.

Net nu de provincie Fryslân alle pijlen richt op versterking van het Friese midden- en kleinbedrijf, wil het ministerie van Economische Zaken dat het provinciebestuur noordelijk denkt.  De Noordelijke Ontwikkelings Maatschappij (NOM) is in de etalage gezet.

Minister Henk Kamp van Economische Zaken heeft de drie noordelijke provincies gevraagd of ze geïnteresseerd zijn in overname van een deel van het aandelenpakket.  Nu hebben de drie provincies ieder een aandeel van 0,1 procent. De resterende 99,7 procent is van de Staat.

Voor staat €20 miljoen

Het aandeel is best wel profijtelijk. De laatste jaren vloeit er €20 miljoen aan dividend in de staatskas. Noordelijke bestuurders zien dit kapitaal echter liever terug in economische initiatieven. Deze bal heeft minister Kamp nu handig teruggekaatst naar de provincies: vergroot het eigen aandeel in de NOM maar. 

De drie provincies krijgen daarmee meer zeggenschap, ze dragen ook het risico, maar kunnen ook profiteren van de winsten met een uitkering van dividend. Groningen, Drenthe en Fryslân voelen er in principe wel voor. Al moet er over prijs en voorwaarden nog worden gesproken.

Het is voor minister Kamp in dit licht een meevaller dat de NOM over 2014 een positief resultaat van €9 miljoen heeft behaald. Door geld of bemoeienis van de NOM is er in het Noorden in 2014 voor €831 miljoen aan investeringen op gang gebracht en zijn er 388 nieuwe arbeidsplaatsen toegevoegd.  Er zijn 88 bedrijven onder de hoede van de NOM.

Innovatie Friese bedrijfsleven

Het is toch een lastig dilemma, bevestigt gedeputeerde Sander de Rouwe. Want het nieuwe provinciebestuur had dit voorjaar van 2015 net heel ferm het plan voor een Friese Ontwikkelingsmaatschappij gelanceerd. Er ligt een ambitie om vanaf 2015 het innovatief vermogen van het Friese bedrijfsleven te stimuleren.

,,De NOM is van grote betekenis’’, zegt De Rouwe. ,,Als het goed voor het Noorden is, dan is het ook goed voor Fryslân. Dat is duidelijk. Maar soms is Fryslân net een beetje meer Noorden. Aan de andere kant, we moeten nu geen dingen zelf gaan doen die door de NOM al worden gedaan.’’

Keuze dit najaar

In overleg met Provinciale Staten van Fryslân zal dit najaar een keuze worden gemaakt. Het zou betekenen dat de provincie Fryslân de reserves moet aanspreken voor aandelen NOM. Er liggen wel honderden miljoenen euro’s op de plank, maar het is een politieke afweging of dit voor jaren vast in de NOM moet zitten.

Bovendien komt nu de lastige afweging of het plan door moet gaan om €16 miljoen in de Friese FOM te steken. ,,Er is een nieuw gegeven. Dit voorstel voor de NOM komt nu pas op tafel’’, licht De Rouwe toe.

Lastig ook, omdat naar het idee van het provinciebestuur de FOM ook vooral een einde moet maken aan de versnippering van krachten. De FOM zou juist moeten samenwerken met bestaande partijen in het Noorden als de NOM. ,,Wat voor bedrijven van belang is, dat ze één loket hebben’’, stelt De Rouwe. Het Friese provinciebestuur denkt voor de FOM aan een holding met een aantal werkmaatschappijen.

Ook FB Oranjewoud

Huidige investeringsfondsen van de provincie worden opgenomen in de FOM. En nadrukkelijk ligt er de optie om met externe investeerders tot gezamenlijke fondsvorming te komen. De Rouwe heeft het begerig oog laten vallen op de stichting FB Oranjewoud. Hij noemt deze, omdat het bestuur heeft aangegeven te willen investeren in de Friese economie. FB Oranjewoud beheert een vermogen van in oorsprong €127 miljoen van Friesland Bank en heeft een deel daarvan in de redding van NDC Mediagroep gestoken.

Een andere optie is een nauwere alliantie met de NOM. In 2014 heeft de NOM al veel tijd en energie gestoken in het aanhalen van de banden met de provincies. Dit heeft geleid tot het Doefonds Fryslân BV en voor Drenthe het MKB-fonds.

De NOM heeft nog een andere variant in petto. Het bezit nu een viertal dochterondernemingen. Het zijn kapitaalfondsen van de provincies Groningen en Drenthe die risicodagend kapitaal verstrekken aan bedrijven strikt in deze provincies. De NOM doet het beheer. Er zouden zo ook Friese dochters bij kunnen komen.

Laatst gewijzigd op 03-07-2015 om 00:37 uur